تألیف: حمید وثیق زاده انصاری
منبع:راسخون




 
اگر می‌خواهید بدانید باران اسیدی چیست، چگونه به وجود می‌آید و چه پی آمدهایی به دنبال دارد، جای درستی را برای فهمیدن آن انتخاب نموده‌اید. می‌توانید این مطالب را از طریق قسمت‌های ذیل بخوانید.
امروزه آلودگی به یکی از مهمترین مشکلاتی تبدیل شده است که جهان با آن مواجه است، و علائم متفاوت آن در حال بررسی می‌باشد. باران اسیدی یکی از انواع این آلودگی‌ها است که به دلیل گازهای سمی پخش شده در سطح زمین اتفاق می‌افتد، که این خود به دلیل فعالیتهای انسانی است. نهایتاً آلودگی هوا منجر به باران اسیدی می‌شود، به این شکل که گازهای مضری که با هوا مخلوط شده‌اند، با رطوبت موجود در هوا ترکیب شده و ابرهای اسیدی را تشکیل می‌دهند، که آن منجر به تولید باران اسیدی می‌شود. وسایط نقلیه، نیروگاه‌ها، و صنایع، با سوزاندن سوخت، گازهای خطرناکی حاوی دی اکسید سولفور و اکسید نیتروژن تولید می‌کنند.
عمدتاً به ته ‌نشست عناصر اسیدی به شکل بارش، باران اسیدی می‌گویند که این بارش می‌تواند به صورت برف، باران، شبنم، یا مه باشد. به طور طبیعی باران هر چند در حد ضعیف، اسیدی است، به طوری که سطح PH آن کمتر از عدد 7 می‌باشد. هنگامی که غلظت و تراکم آلودگی در اتمسفر افزوده می‌شود، سطح PH کاهش بیشتری می‌یابد، به همین علت آلودگی‌ها با رطوبت موجود در اتمسفر واکنش نشان داده و تشکیل اسیدهای قوی هم چون اسید سولفوریک و اسید نیتریک را می‌دهد.

انواع رسوبات اسیدی

رسوبات اسیدی بر دو نوع می‌باشند - یکی از آنها رسوب مرطوب و دیگری خشک می‌باشد. رسوب مرطوب همان نوعی است که شامل باران، برف، یا شبنم اسیدی است، در حالی که نوع خشک آن هنگامی است که ذراتی هم چون گازهای آلاینده، گرد و خاک، و عناصر گازی توسط سطح زمین و یا تنه‌ی گیاهان جذب شده‌اند. آنها تنها زمانی تبدیل به اسید می‌شوند که با آب در تماس قرار گیرند. در صورت رسوب مرطوب، اسیدها از هوای اتمسفر دفع شده و در سطح زمین ته‌ نشین می‌شوند.

علل طبیعی و انسانی

فعالیتهای زیان بخش انسانی به علاوه‌ی فعالیتهای طبیعی منجر به ایجاد باران اسیدی می‌شود.
به این علت که این نوع از باران به وسیله‌ی رسوبات گازهای مضر به وجود می‌آید، علل مختلف طبیعی هم چون فوران‌های آتش ‌فشانی و انتشارات گازی از فرایندهای زیست ‌شناختی همانند تجزیه و هوا زدگی شیمیایی نیز در این امر دخیلند.
صرف نظر از آن، فعالیتهای انسانی که منجر به باران اسیدی می‌شوند، می‌تواند خروج دودهای سمی وسایل نقلیه و نسل‌هایی از واحدهای صنعتی عظیم که منجر به تولید و انتشار سولفور و اکسیدهای نیتروژن می شوند را شامل شود. اقدامات پیش گیرانه‌ی زیادی جهت جلو گیری از آلودگی صورت گرفته که هنوز درحال تکمیل هستند. یکی از این اقدامات، تصفیه دود در محفظه‌های مخصوص است که دود را پیش از آنکه از واحدهای صنعتی خارج شود پاک سازی می‌کند. دود درون این محفظه تبدیل به گازهایی می‌شود که برای محیط زیست مضر نمی‌باشد. با این وجود، صنایعی مانند کارخانجات زغال‌ سنگ وجود دارند که گازهایی را منتشر می‌سازند که موجب آلودگی اتمسفر می‌شوند، اما، زیر ساخت‌هایشان اجازه‌ی تأسیس محفظه‌های تصفیه دود را به آنها نمی‌دهد.

پی آمدها

باران اسیدی پی آمدهای مضری را به همراه دارد، و بهتر است زمانی که این مشکلات در حال ایجاد شدن و یا هنگامی که در مقیاسهای کوچکتری هستند، رسیدگی شود. باران اسیدی موجب دگرگونی ترکیب خاک شده و علاوه بر آن منجر به تباهی زندگی گیاهی می‌شود، و هم چنین چرخه‌ی اکولوژی را مختل می‌سازد. زندگی گیاهی برای رشد به شیوه‌ای پاک و سالم با عوامل باز دارنده‌ای مواجه می‌شود به گونه‌ای که مواد مغذی موجود در خاک به دلیل وجود اسید در این نوع باران، از بین می‌روند. عناصر مضر، بیشتر و بیشتر به خاک افزوده می‌شوند که این موجب نا مناسب شدن خاک جهت کشاورزی و زراعت می‌شود.
این واقعه تأثیرات منفی بر زندگی آب زیان نیز می‌گذارد، به گونه‌ای که اسیدها و مواد مضر موجود در باران در آب حل می‌شود که این منجر به مرگ و نابودی زندگی جان داران درون آب می‌شود. اگر این واقعه مرگ و میری به همراه نداشته باشد، قطعاً باعث مسمومیتی می‌شود که به چرخه‌ی غذایی راه یافته، و منجر به مرگ و میر و بیماری بسیاری از حیوانات متأثر از آن می‌شود.